ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΕΠΑΦΗ

Το ιστολόγιο Πενταλιά πήρε το όνομα
από το όμορφο και ομώνυμο χωριό της Κύπρου.
Για την επικοινωνία μαζί μας
είναι στη διάθεσή σας το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο:
pentalia74@gmail.com

samedi 7 décembre 2013

Τουρκία : Ενδο-ισλαμικές έριδες


Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Το ισλαμικό τουρκικό κίνημα φαίνεται πως εισήλθε σε μια περίοδο έντονων εσωτερικών αντιπαραθέσεων με πρωταγωνιστές τον τούρκο πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν και τον άλλοτε πνευματικό του καθοδηγητή ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν. Αφορμή για τη νέα σύγκρουση ανάμεσα στους δύο πρώην συμμάχους είναι η πρόθεση της τουρκικής κυβέρνησης να κλείσει τα σχολικά φροντιστήρια που ελέγχει το κίνημα Γκιουλέν και τα οποία του αποφέρουν μεγάλα οικονομικά οφέλη και του επιτρέπουν επιπλέον να διατηρεί μια σημαντική επιρροή στην τουρκική κοινωνία. Πρόκειται για φροντιστήρια που προετοιμάζουν την είσοδο στα Γυμνάσια και στα Πανεπιστήμια και τα οποία είναι μέρος ενός τεράστιου εκπαιδευτικού δικτύου που εκτείνεται πολύ πέραν της Τουρκίας, στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική.  Το θρησκευτικο-κοινωνικό κίνημα του Γκιουλέν ελέγχει μια παγκόσμια οικονομική αυτοκρατορία που περιλαμβάνει εκπαιδευτικά ιδρύματα, μέσα ενημέρωσης, επιχειρήσεις, τράπεζες και πολλαπλά φιλανθρωπικά ιδρύματα. Ο ίδιος ο Γκιουλέν διευθύνει την αυτοκρατορία αυτή από την Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ όπου κατέφυγε για να αποφύγει την φυλάκιση την εποχή που κυβερνούσαν την Τουρκία οι κεμαλιστές.
Τόσο ο Ερντογάν όσο και σημαντικά στελέχη του Κόμματος της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης-AKP. θεωρούνται πνευματικά παιδιά του Γκουλέν. Η τωρινή διαμάχη έρχεται ως συνέχεια της  σύγκρουσης Ερντογάν–Γκιουλέν για τον έλεγχο της δικαστικής εξουσίας, της αστυνομίας και της μυστικής υπηρεσίας (ΜΙΤ). Επιπλέον η νέα διαμάχη έρχεται σε μια στιγμή που ο Ερντογάν αμφισβητείται στο εσωτερικό του ίδιου του του κόμματος του και κατηγορείται για  αυταρχισμό. Δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί  σχολιαστές που πιστεύουν πως τόσο ο Γκιουλέν όσο και άλλα ηγετικά στελέχη των ισλαμιστών, επιθυμούν την αντικατάσταση του Ερντογάν με κάποιο άλλο  ηγέτη περισσότερο μετριοπαθή, κάτι που θα έβλεπε με ικανοποίηση και η Ουάσιγκτον. Είναι γι΄αυτό το λόγο που οι φίλοι του Ερντογάν μιλούν για «συνωμοσία» σε βάρος του. Άλλωστε οι εχθροί του Γκιουλέν τον έχουν κατά καιρούς κατηγορήσει για συνεργασία με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.
Είναι σημαντικό να θυμάται  κανείς πως ο Γκουλέν και το κίνημα του  έδωσαν στο παρελθόν κάθε στήριξη στον Ερντογάν και το AKP για να κατακτήσουν την εξουσία. Ο Γκιουλέν μάλιστα άνοιξε στον Ερντογάν τις πόρτες του Λευκού Οίκου όταν ακόμη δεν ήταν πρωθυπουργός, ενώ το κόμμα του είχε κερδίσει τις εκλογές και ο ίδιος δεν είχε εκλεγεί βουλευτής λόγω μιας καταδίκης του που του είχε στερήσει προσωρινά τα πολιτικά του δικαιώματα. Σήμερα που ο κοινός εχθρός, το πολτικο-στρατιωτικό κεμαλικό κατεστημένο, έχει εξουδετερωθεί, οι τούρκοι ισλαμιστές, οπαδοί του Ερντογάν ή του Γκιουλέν, δίνουν μάχη για τον έλεγχο του κράτους. Στον τουρκικό τύπο τίθεται ήδη ανοικτά το ερώτημα για το πολιτικό μέλλον του Ερντογάν. Η μάχη που δίνεται από τους αντιπάλους του αυτή τη στιγμή  στοχεύει στην καλύτερη περίπτωση στην εκπαραθύρωση του και  στη χειρότερη να τον εμποδίσουν να επιφέρει αλλαγές στο σύνταγμα που να ενισχύουν τις προεδρικές εξουσίες, δεδομένου ότι ο ίδιος    ετοιμάζεται να μεταπηδήσει  στην προεδρία της Δημοκρατίας.  
Αν και είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς την έκβαση αυτής της διαμάχης,οι επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις  θα δείξουν κατά πόσον ο Ερντογάν διατηρεί την επιρροή του ή θα υποχρεωθεί να παραδώσει την εξουσία σε κάποιο   άλλο    πιο μετριοπαθή ισλαμιστή, πιο εύκολα συνεργάσιμο με τη Δύση και ειδικότερα με τις ΗΠΑ. Επί της ουσίας βεβαίως, όποιος και να είναι ο νικητής,      η νεο-οθωμανική πολιτική της Τουρκίας       δεν πρόκειται να αλλάξει.

Υ. Γ.
Η εκλογή του Νικόλα Παπαδόπουλου στην ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος-ΔΗΚΟ, θα αλλάξει ενδεχομένως τις ισορροπίες στο Κυπριακό, αν ο νέος ηγέτης παραμείνει σταθερός στις μέχρι σήμερα θέσεις  που υποστήριζε. Η εκλογή του συνιστά υπ΄αυτή την έννοια ένα είδος πίεσης στον Αναστασιάδη σε περίπτωση  που θα θελήσει να επαναφέρει μια ανανικού τύπου πρόταση λύσης στο Κυπριακό. Βεβαίως η άνοδος ενός πρίγκηπα  δεν είναι πάντα  καλός οιωνός για την δημοκρατία, καθώς ενισχύει την οικογενειοκρατία, αλλά συγκρινόμενος με τον εν πολλαίς αμαρτίες περιπεσόντα Καρογιάν, παιδί άλλωστε του κομματικού σωλήνα, είναι, υπό τις περιστάσεις, η καλύτερη επιλογή. Ο Παπαδόπουλος όμως θα κριθεί και σε ένα άλλο πεδίο, αυτό της εξάλειψης της πελατειακής ρουσφετολογικής κουλτούρας, στην οποία διέπρεψε το ΔΗΚΟ διαχρονικά. Αν το πετύχει θα προσφέρει υπηρεσία στην πολιτική ζωή του τόπου και θα εξισορροπήσει  ίσως  κάποιες νεοφιλελεύθερες εμμονές του.


Ο Στέφανος Κωνσταντινίδης είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Κεμπέκ του Καναδά και επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης.







Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire