Κύπρος: Ενέργεια και κοινή στρατηγική

                         

            

 Του Στέφανου Κωνσταντινίδη*

Στην Κύπρο συμβαίνουν αυτά!  Σε μια προεκλογική εκστρατεία που άρχισε νωρίς. Σύμμαχοι άλλων εποχών στο Κυπριακό αλληλοκατηγορούνται, τα παλιά φθαρμένα επιχειρήματα και συνθήματα βγήκαν από την ναφθαλίνη. Κι ενώ οι ενδιάμεσοι οδεύουν με δύο υποψηφίους-μολονότι στο τέλος η δυναμική του χώρου θα επιβάλει ντε φάκτο τον ένα-, ενώ το ΑΚΕΛ αναζητά τον σωτήρα  αστό υποψήφιο στο παλιό στυλ Βασιλείου, ο Αναστασιάδης προχωρεί ακάθεκτος με το δοκιμασμένο του χαρτί των πελατειακών σχέσεων και εξαντλώντας την δεξαμενή των «αρίστων» σε διορισμούς. Και το Κυπριακό σε όλα αυτά; Εκτός μιας δραματικής αλλαγής, όλοι αντιλαμβάνονται το αδιέξοδο στο οποίο έχει οδηγηθεί. Η Άγκυρα ζητά παράδοση άνευ όρων! Κι ο «καλός» Ακιντζί, εκτελεί αγόγγυστα τις εντολές της. Υπάρχουν βέβαια ακόμη κάποιοι φανατικοί οπαδοί της όποιας λύσης που προσπαθούν να δικαιολογήσουν την τουρκική πλευρά και στρέφονται εναντίον αυτού που λάτρευαν μέχρι χτες και από τον οποίο περίμεναν την «λύση». Ποια λύση όμως; Την λύση των Αγγλοαμερικανών και του ΝΑΤΟ που θα ανταμείβει την Τουρκία γι΄αυτά που χάνει αλλού. Τη λύση ενός συνομοσπονδιακού μορφώματος δύο κρατών, δομημένου σε φυλετικά κριτήρια. Μια λύση που όλοι ξέρουν ότι δεν γίνεται αποδεκτή από τον λαό, όσες απειλές και πιέσεις και να χρησιμοποιηθούν. Που ακόμη και να επιβαλλόταν θα κατέρρεε, αφήνοντας τον τόπο χωρίς κράτος.

Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, φαίνεται πως το θέμα της ενέργειας βρίσκεται στην πρώτη γραμμή  των εξελίξεων, με την Άγκυρα να απειλεί δυναμική επέμβαση για να ανακόψει το κυπριακό πρόγραμμα γεωτρήσεων. Διέρρευσε μάλιστα τελευταία την πληροφορία ότι ο πρόεδρος Αναστασιάδης είχε δεσμευτεί για λύση μέχρι αυτό το καλοκαίρι σε μυστική συνάντηση που είχε με τον Νταβούτογλου στο Νταβός και μόνον έτσι συναίνεσε τότε η Τουρκία στην απόσυρση του Μπαρμπαρός. Τώρα η Άγκυρα ισχυρίζεται ότι δεν τήρησε την υπόσχεση του και γι΄αυτό απειλεί εκ νέου ξαναστέλνοντας  το Μπαρμπαρός στην περιοχή αλλά και με σειρά άλλων προκλητικών ενεργειών. Είναι καθαρό ότι η Τουρκία θέλει να ελέγξει τον ενεργειακό πλούτο της περιοχής, πρώτον ως συνεταίρος σε κάτι που δεν της ανήκει  και δεύτερον με την μεταφορά του φυσικού αερίου με αγωγό μέσω του εδάφους της. Το λυπηρό είναι ότι υπάρχουν ακόμη και στην Κύπρο κάποιοι που συντάσσονται με τις τουρκικές θέσεις.

Το νέο στοιχείο που προέκυψε επίσης τελευταία, είναι το ανανεωμένο ενδιαφέρον για την δημιουργία τερματικού στην Κύπρο. Είναι γνωστόν ότι στο παρελθόν, όταν το Ισραήλ ήταν έτοιμο για κάτι τέτοιο, ο Αναστασιάδης  σαμπόταρε την προσπάθεια, όπως το ήθελαν η Νούλαντ και ο Μπάϊντεν, για να μη χαλάσει το «καλό» κλίμα των συνομιλιών. Επιπλέον, για τον ίδιο λόγο υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στο πρόγραμμα των γεωτρήσεων σε βάρος των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκονται οι συνομιλίες, είναι η ώρα η Λευκωσία να επιδιώξει περιφερειακές συμφωνίες και συμμαχίες αλλά και την στήριξη της Ευρώπης για τη δημιουργία τερματικού στην Κύπρο. Πέρα από την τεράστια οικονομική σημασία που θα έχει κάτι τέτοιο, η δημιουργία του τερματικού θα είναι και ένας πυλώνας ασφάλειας για την Κυπριακή Δημοκρατία. Αντί λοιπόν η Κύπρος να υποκύπτει στους τουρκικούς εκβιασμούς και στις απειλές του κάθε Άϊντα που κατάντησε λομπίστας των συμφερόντων της Άγκυρας, καλόν θα ήταν να επιδιώξει μια νέα στρατηγική στο Κυπριακό, στην οποία η ενέργεια να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της. Να καταστεί η Κύπρος ένας από τους ενεργειακούς κόμβους της περιοχής. Οι δυνατότητες πάντα υπήρχαν και πάντα υπάρχουν. Τα αντικειμενικά δεδομένα το επέτρεπαν και το επιτρέπουν. Έλειπε και λείπει η πολιτική βούληση. Αντί λοιπόν  οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου να αναλώνονται σε ανούσιες κοκορομαχίες, ας επιδιώξουν μια μίνιμουμ συμφωνία μεταξύ τους για την προώθηση αυτής της στρατηγικής. Ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι μια τέτοια  στρατηγική  δεν θα στρέφεται εναντίον των συμφερόντων των Τουρκοκυπρίων οι οποίοι θα πρέπει να είναι μέρος της, αν επιλέξουν τον απογαλακτισμό τους από τον ασφυκτικό κλοιό της Άγκυρας. 

Αντί λοιπόν να είμαστε στο ίδιο έργο θεατές ενός μακρού προεκλογικού αγώνα με τα ίδια φθαρμένα επιχειρήματα και συνθήματα του παρελθόντος, θα ήταν ευχής έργον  μια κοινή στρατηγική γύρω από το ενεργειακό και για μια νέα πορεία στο Κυπριακό. Κι ας περιοριζόταν η προεκλογική εκστρατεία στα πολλαπλά άλλα θέματα που αντιμετωπίζει ο τόπος, την οικονομία, την υγεία, το περιβάλλον, την παιδεία, την χρηστή διοίκηση και την εκρίζωση του πελατειακού κράτους, την εμβάθυνση της δημοκρατίας,  την διάσωση και την εμβάθυνση του κοινωνικού  κράτους. Είναι στόχοι ευγενείς και η κάθε πολιτική δύναμη θα μπορούσε να συνεισφέρει με δικές της προτάσεις στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις προεδρικές εκλογές.

*Πανεπιστημιακός, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Ερευνών Καναδά-ΚΕΕΚ

 και μέχρι πρόσφατα  επιστημονικός συνεργάτης του ΕΔΙΑΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.

* .E-mail   stephanos.constantinides@gmail.com